راهنمای خرید قهوه ساز
اولین کاری که باید برای خرید قهوه‌ساز انجام دهید این است که از خود بپرسید، که عادات شما در نوشیدن قهوه چیست و چگونه آن را سِرو می‌کنید؟ برخی افراد قهوه‌ی سرد یا سرد دم را به قهوه‌ی گرم ترجیح می‌دهند، به‌ویژه اگر در ماه‌های گرم سال قرار داشته باشند. بنابراین اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، باید بدانید که برخی از مدل‌های فیلتری مجهز به حالت‌های «دم روی یخ» و حالت‌های سرد دم هستند و می‌توانند نیاز شما را برآورده کنند.
اگر یک فنجان قهوه برای شروع روزتان کافی است، یک مدل فیلتری ۱ یا ۲ کاپی یا یک دستگاه تک نفره مناسب به نظر می‌رسد. در عین حال در صورتی که مصرف روزانه‌ی شما بیش از یک فنجان است، یک قهوه‌ساز اتوماتیک بزرگتر همراه با کارافه را انتخاب کنید. اکثر مدل‌های بزرگ قابلیت تولید ۱۰ الی ۱۲ فنجان قهوه در یک وعده را دارد. از طرفی اگر عادت دارید که بین زمان سِرو قهوه تا زمان نوشیدن آن فاصله بیاندازید، مدلی با لیوان یا دیواره‌ی عایق خریداری کنید. این مدل‌ها قابلیت این را دارند که قهوه را برای ساعت‌ها داغ و تازه نگه دارد.
برای برخی از افراد، پر کردن دستگاه قهوه‌ساز و روشن کردن آن در هنگام صبح به‌ویژه زمانیکه عجله دارند، کار سختی است. در صورتی که شما هم جزو این دسته هستید، می‌توانید قهوه‌سازی با قابلیت برنامه‌ریزی تهیه کنید. این مدل از قهوه‌سازها می‌توانند هر روز صبح به طور خودکار قهوه دم شده، به شما تحویل دهند. البته به شرط اینکه شب قبل، آن را تنظیم کرده باشید. این مدل‌ها توانایی خاموش شدن به صورت خودکار هم دارند.
پس طی یک نگاه کلی عوامل موثر در انتخاب مدل دستگاه قهوه‌ساز شامل موارد زیر است:
- علاقه به قهوه‌ی گرم یا سرد
- میزان قهوه‌ی مورد استفاده در روز
- عادات خوردن قهوه و ضرورت دسترسی به قهوه‌ی صبح
- میزان فضای آشپزخانه
انواع دستگاه قهوه‌ساز
انواع مختلفی از دستگاه‌های قهوه‌ساز در بازار وجود دارد که رایج‌ترین‌های آن شامل مدل‌های فیلتردار، قهوه‌سازهای سرد دم، قهوه‌سازهای کپسولی یا پاد و اسپرسوساز است که در ادامه هر یک از این مدل‌ها به طور دقیق بررسی می‌کنیم.
- قهوه‌ساز سرد دَم (Cold-brew coffee maker)
- قهوه‌ساز کپسولی یا پاد مدل تک‌نفره (Single-serve pod coffee maker)
- قهوه‌ساز فیلتردار (Drip coffee maker)
- قهوه‌ساز فیلتردار دونفره ( One-two mug drip coffee maker)
- اسپرسوساز (Espresso Machine)
قهوه‌سازهای سرد دَم
این مدل از قهوه‌سازها از آب سرد یا آبی با دمای معمولی استفاده می‌کنند. طی فرآیند آماده‌سازی، دستگاه قهوه‌ی غلیظی تهیه می‌کند و سپس آن را با آب سرد یا یخ رقیق می‌کند. (یا برای قهوه‌ی گرم با آب داغ رقیق می‌کنید). قهوه‌سازهای سرد دَم در دو نوع خودکار و دستی در بازار وجود دارند که مدل‌های دستی ساده‌تر و ارزان‌تر هستند. مدل‌های خودکار برقی هستند و از روش‌های مختلفی برای کاهش زمان دَم کردن (بین ۴ تا ۴۵ دقیقه) بسته به مدل دستگاه استفاده می‌کنند.
قهوه‌ساز کپسولی یا پاد، تک نفره
با استفاده از قهوه‌ساز کپسولی دم کردن قهوه سریع، آسان و بدون بهم‌ریختگی پیش می‌رود. به طور کلی سازوکار این مدل قهوه‌سازها به این صورت است که آب را با فشار به داخل یک بسته یا کپسول کوچک که به آن پاد (Pod) می‌گویند، وارد می‌کند. به طور کلی قهوه‌سازهایی با عملکرد وابسته به پاد نسبت به انواع دیگر این دستگاه‌ها گران‌تر است، زیرا قیمت پادها چیزی بیشتر از قیمت خود قهوه یا دانه‌های آن است. از طرفی پادهای قابل بازیافت بسیار محدود هستند و انواع پلاستیکی آن‌ها مشکلات زیست محیطی به همراه دارد.
مزایا:
- معمولاً بسیار جمع و جور است، بنابراین فضای زیادی را در آشپزخانه اشغال نمی‌کند.
- نسبت به سایر مدل‌ها ارزان‌تر است
- این مدل‌ها اغلب سریع هستند و نیاز آن‌ها به تمیزکاری کم‌تر از دیگر مدل‌ها است.
- برخی از این قهوه‌سازها قابلیت ساخت شکلات داغ و چای دارند.
- برای افرادی که گاه به گاه قهوه می‌نوشند، گزینه‌ی خوبی است، چراکه به خاطر وجود پاد یا کپسول تازگی قهوه را حفظ می‌کند.
- این مدل‌ها توانایی آماده‌سازی انواع قهوه‌ها را دارد.
معایب:
- در دراز مدت چندان به صرفه نیست، چراکه قیمت خرید کپسول بالاتر از خود قهوه یا دانه‌های آن است.
- از آنجایی که کپسول‌ها از جنس پلاستیک هستند، برای محیط زیست مناسب نیست.
- خرید و دسترسی به کپسول چندان راحت نیست. چراکه به نسبت دیگر اقلام کم تقاضا‌تر است.
قهوه‌ساز فیلتردار
با استفاده از قهوه‌سازهای فیلتردارِ خودکار، کافیست که محفظه را با آب پر کنید، سپس قهوه را در فیلتر قرار دهید. با فشردن سوئیچ (دکمه) دستگاه، آب گرم می‌شود و بخار آب داغ قهوه شما را آماده می‌کند. لازم به ذکر است که برخی از مدل‌ها دارای آسیاب داخلی برای آسیاب کردن دانه‌های کامل قهوه هستند، همچنین برخی دیگر مجهز به مخزنی برای پر کردن چندین لیوان با هم است. بهترین مدل‌های قهوه‌ساز فیلتردار قادرند در ۵ تا ۶ دقیقه به دمای ۱۹۵ درجه‌ی فارنهایت برسند که یک استاندارد صنعتی، برای دم کردن بهینه‌ی قهوه است.
مزایا:
- این مدل قهوه‌سازها می‌توانند از هر نوع قهوه‌ای با هر درجه آسیاب، استفاده کنند و قهوه مدنظر (به عنوان مثال فرانسه) را تحویل دهند.
- بعضی از مدل‌های این دستگاه قابلیت دم کردن بسته‌های قهوه همچون تی بَگ دارند.
- نسبت به مدل‌های پاد به ازای هر کاپ قهوه، ارزان‌تر هستند.
- با قهوه‌ساز فیلتردار کنترل بیشتری بر فرآیند آماده‌سازی نوشیدنی وجود دارد.
معایب:
- چندان سریع نیستند و فرآیند آماده‌سازی قهوه با آن کمی زمان‌بر است.
- نسبت به سایر مدل‌ها دستی‌تر هستند و تمیز کردن آن‌ها زمان‌بر است.
قهوه‌ساز فیلتردار دونفره
این مدل از قهوه‌سازهای فیلتردار برای تولید مقادیر کم قهوه طراحی شده‌اند و قهوه را مستقیماً در لیوان به شما تحویل می‌دهد.
دستگاه اسپرسوساز
اسپرسو قهوه‌ی غلیظی است که پایه‌ی بسیاری از قهوه‌ها و نوشیدنی‌ها است. دستگاه اسپرسوساز هم به منظور تهیه همین نوع قهوه ابداع شده است. در این دستگاه آب را با فشار زیادی از بین دانه‌های قهوه که نرم‌‌تر از روش‌های سنتی آسیاب شده‌اند، عبور می‌دهد و قهوه‌ای تلخ با عطر و بویی نافذ ارائه می‌دهد. اسپرسوسازها در انواع مختلفی ازجمله نیمه اتوماتیک، اتوماتیک و تمام اتوماتیک در بازار وجود دارند.
ویژگی‌های پرکاربرد یک قهوه‌ساز
امروزه دستگاه‌های قهوه‌ساز همراه با ویژگی‌های زیادی به بازار عرضه می‌شوند که در بسیاری از موارد این امکانات تعبیه شده چندان مورد نیازی نیست و تنها بر هزینه‌ی شما می‌افزاید. بنابراین به منظور اینکه تصمیم بگیرید کدام ویژگی دستگاه قهوه‌ساز برای شما ضرورت دارد، لیست زیر می‌تواند مفید باشد.
- قابلیت کنترل روند دَم کردنِ قهوه (Brew-Strength Control): این قابلیت به شما این امکان را می‌دهد که سرعت جریان آب را تنظیم کنید، بنابراین روند دم کردن نوشیدنی هم تغییر می‌کند.
- توقف و سِرو (Pause and Serve): اکثر دستگاه‌های قهوه‌ساز این قابلیت را دارند که قهوه را به مقدار دلخواه شما دَم و در وسط کار فرآیند را متوقف کنند. چنین امکانی طعم قهوه را حفظ می‌کند و عملا شما را مجبور به تهیه‌ی مجدد قهوه نمی‌کند. توجه داشته باشید که بدون وجود چنین امکانی پس از دم کشیدن کاملِ کل قهوه تنها یک الی دو ساعت برای خوردن آن مهلت دارید، چراکه مزه‌ی قهوه به طرز ناخوشایندی تند می‌شود.
- قابلیت سلف سِرو (Self-Serve): دستگاه‌هایی با این امکان می‌توانند قهوه‌ی دم‌شده را درون خود نگه دارند. درواقع برخلاف دیگر مدل‌ها که قهوه را مستقیما داخل کارافه یا لیوان می‌ریزند، با وجود این قابلیت می‌توانید قهوه را در دستگاه گرم نگه دارید و هرگاه که تمایل داشتید سِرو کنید.
- خودتمیزشوندگی (Self-Clean Cycle): این امکان زحمت تمیز کردن دستگاه قهوه‌ساز را کم می‌کند. البته در بعضی از مدل‌ها می‌توانید با اضافه کردن سرکه سفید و آب به صورت دوره‌ای بخش مربوط به دَم کردنِ را تمیز کنید. همچنین بعضی از مدل‌های قهوه‌ساز، از سیستم اعلان زمان تمیز کردن برخوردار است و زمانیکه وقت تمیزکاری باشد، شما را خبر می‌کند.
- فیلتر آب (Water Filter): این قابلیت این امکان را ایجاد می‌کند که بو و طعم عجیبِ ناشی از فعالیت باکتری‌های موجود در آب را به قهوه انتقال ندهد. لازم به ذکر است که برای جلوگیری از تجمع باکتری‌ها لازم است که به صورت مرتب فیلتر آب را عوض کنید.
- آسیاب توکار (Built-In Grinder): اگر علاقه‌مند به آسیاب کردن قهوه در خانه هستید، اما فضای کافی برای خرید آسیاب ندارید، وجود آسیاب توکار می‌تواند بسیار مفید باشد. لازم به ذکر است که در این مدل‌ها، استفاده از قهوه‌ساز و تمیز کردن آن چندان راحت نیست. همچنین این نوع از قهوه‌سازها با سر و صدای زیادی همراه هستند.
- قابلیت کف دادن شیر (Milk Frothing): اگر از طرفداران نوشیدنی‌های شیری مانند کاپوچینو و لاته هستید، یک دستگاه قهوه‌ساز با قابلیت ایجاد کفِ شیر را انتخاب کنید.
قهوه‌ساز بخرم یا اسپرسو ساز؟
برای انتخاب بین این دو نوع دستگاه نیاز است تا درکی از تفاوت بین قهوه معمول و اسپرسو داشته باشید. به طور کلی اسپرسو یک نوشیدنی اصیل ایتالیایی است که اکنون توسط دوستداران قهوه در سراسر جهان پذیرفته شده است. در این نوع قهوه مقدار کمی آب تقریباً در حال جوش و تحت فشار بالا از دانه‌های آسیاب شده‌ی قهوه عبور می‌کند و قهوه را دم می‌کند. در چنین فرآیندی محصول نهایی به عنوان «شات» (Shot) شناخته می‌شود و طعمی تند دارد.
از طرفی عملکرد قهوه‌سازها به منظور تهیه‌ی قهوه به این شکل است که در ابتدا آب داغ روی قهوه آسیاب شده ریخته می‌شود و طعم و عصاره دانه‌ها را جذب می‌کند. سپس به تدریج از طریق یک فیلتر به داخل لیوان یا ظرف زیر دستگاه می‌چکد.
حال با این توضیحات به سراغ سوال اولیه درباره اولویت خرید و انتخاب بین اسپرسوساز و قهوه‌ساز می‌رویم. اکثر دوستداران قهوه در سراسر جهان استدلال می‌کنند که دستگاه‌های اسپرسوساز تجربه قهوه اصیل‌تر و غنی‌تری را ارائه می‌دهند. همچنین یک اسپرسوساز به شما این امکان را می‌دهد که انواع مختلفی از قهوه را بسته به سلیقه، طعم یا میزان کافئین مورد نظر خود، انتخاب کنید. در مقایسه با اسپرسوسازها، قهوه‌سازها یک دستگاه یک کاره هستند و قابلیت تولید دامنه‌ی وسیعی از قهوه‌های متنوع را ندارند. بنابراین اگر از علاقه‌مندان به مصرف قهوه به صورت حرفه‌ای هستید، مطمئناً محصول نهایی دستگاه اسپرسوساز را ترجیح می‌دهید.
۷ فاکتور مهم که بر کیفیت قهوه تاثیرگذار است
حتی پس از انتخاب یک دستگاه قهوه‌ساز پیشرفته و قهوه‌ای ممتاز، همواره عوامل دیگری وجود دارد که بر کیفیت یک فنجان قهوه تاثیر مستقیم می‌گذارد. بنابراین در ادامه این راهنمای کامل ۷ مورد از مهمترین عواملی که بر کیفیت قهوه شما تاثیرگذار است را بررسی می‌کنیم.
فشار دستگاه قهوه‌ساز
به طور کلی باید بدانید که برای تهیه یک قهوه خوش‌طعم با استفاده از دستگاه قهوه‌ساز همواره باید فشار ثابتی به قهوه آسیاب شده وارد شود. این فشار معمولاً در حد ۹ بار (Bar) است. در واقع هر میزان فشاری زیر این مقدار قابلیت عصاره‌گیری کامل از قهوه را ندارد. به این معنی که کیفیت کلی قهوه‌ی شما تحت شعاع قرار می‌گیرد.
استفاده از مقدار مناسبِ قهوه
منظور از مقدار مناسب قهوه، وزن قهوه‌ی خشک و آسیاب شده در فیلتر دستگاه است. به طور کلی مقدار قهوه‌ی مناسب در دستگاه می‌تواند از ۷ گرم تا ۲۲ گرم متفاوت باشد. اما مهمترین چیزی که در کنار این موضوع باید در نظر بگیرید ثابت نگه داشتن مقدار قهوه‌ی مورد استفاده به ازای هر کاپ است.
تازگی دانه‌های قهوه
یکی از مهمترین جنبه‌های یک قهوه‌ی خوب، تازگی خود دانه‌های قهوه است. به طور معمول پس از برشته شدن قهوه، دانه‌ها با قرار گرفتن در معرض اکسیژن شروع به کهنه شدن می‌کنند. از طرفی روست‌کننده‌های قهوه معمولاً با بسته‌بندی دانه‌ها در کیسه‌های مخصوص از فرآیند اکسید شدن قهوه جلوگیری می‌کنند. بنابراین عملا پس از باز کردن، کیسه‌ی قهوه در معرض نور، رطوبت و گرما قرار می‌گیرند. برای جلوگیری از کهنه شدن دانه‌های برشته قهوه می‌توانید موارد زیر را در نظر بگیرید.
- به میزان مصرف خود توجه کنید و سعی کنید به صورت تازه تازه خرید کنید.
- پس از استفاده درب پاکت قهوه را ببنیدید.
- قهوه را در فضایی با دمای مناسب، خشک و به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید.
- قهوه را در یخچال قرار ندهید.
تازه آسیاب کردن قهوه
به یاد داشته باشید که قهوه آسیاب شده بیشتر از دانه‌های برشته در معرض آسیب است. درواقع زمانی که دانه‌های قهوه کاملا آسیاب شوند، یک ساعت بعد کهنه می‌شوند. بنابراین مهم است که قهوه‌ی خود را فقط در صورت نیاز آسیاب کنید. در غیر این صورت، قهوه‌ای کهنه خواهید داشت که فاقد طعم و عطری نافذ است. همانطور که در بخش قبل هم اشاره شد، برخلاف برخی توصیه‌های رایج، نگهداری قهوه آسیاب شده در یخچال عمر آن را طولانی نمی‌کند، بلکه آن را در معرض رطوبت قرار می‌دهد و حتی بوی سایر غذاها را جذب می‌کند.
تمیز کردن دستگاه قهوه‌ساز
به دلایل بهداشتی و ایمنی باید دستگاه قهوه‌ساز خود را به صورت دوره‌ای تمیز کنید. البته به طور کلی نیازی به تمیز کردن دائمی دستگاه بعد از هر بار دم کردن قهوه نیست. اما در عین حال بدانید که باید به طور مرتب قهوه‌ساز خود را تمیز کنید. چراکه تمیز کردن منظم دستگاه شما را از شر تفاله‌های قهوه قدیمی که می‌تواند بر طعم قهوه جدید تأثیر منفی بگذارد، خلاص می‌کند.
اندازه‌ی دانه‌های آسیاب شده‌ی قهوه
روش‌های مختلف دَم کردن قهوه به دانه‌هایی با اندازه‌های آسیاب متفاوت نیاز دارد؛ بنابراین مهم است که اندازه‌ی مناسب را برای تهیه قهوه مورد علاقه خود پیدا کنید.
درشتی دانه‌های آسیاب شده هم تأثیر مهمی بر کیفیت قهوه دارد. دم کردن قهوه با دانه‌هایی بیش از حد درشت می‌تواند منجر به قهوه‌ای با میزان کافئین کم‌تر و بسیار اسیدی شود. در عین حال قهوه‌ای که خیلی ریز آسیاب شود، نتیجه‌ی معکوس خواهد داشت و ممکن است بیش از حد تلخ باشد.
کیفیت آب
۹۸ درصد قهوه‌ی شما از آب تشکیل شده است، بنابراین کیفیت آن وابسته به کیفیت آب مصرفی است. بهترین کار برای دسترسی به آب مناسب استفاده از آب تصفیه شده است. همچنین با فیلتر کردن آب علاوه بر بهتر کردن مزه‌ی قهوه، دستگاه قهوه‌ساز هم در وضعیت مناسب‌تری قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که همواره به فیلتر آب دستگاه قهوه‌ساز خود توجه کنید و از تجمع موادمعدنی بر روی آن جلوگیری کنید. همچنین هر ماه دستگاه خود را رسوب‌زدایی کنید.
چگونه قهوه‌ساز را تمیز کنیم؟
روش‌های مختلفی برای تمیز کردن و شست‌وشوی دستگاه قهوه‌ساز وجود دارد که یکی از آن‌ها تمیز کردن دستگاه با آب و مواد شوینده است. به منظور این کار می‌توانید روند زیر را در پیش بگیرید:
- توری دَم و فیلتر را بیرون آورید: همواره به یاد داشته باشید که پس از هر بار استفاده از دستگاه، توری دَم را بردارید و تفاله‌ها یا فیلتر کاغذی یک‌بار مصرف را دور بریزید.
- شست‌وشو با مواد شوینده: توری دَم و در صورت وجود، فیلتر دائمی را در آب و مواد شوینده قرار دهید و با یک اسفنج یا پارچه نرم آن‌ها بشویید تا تفاله‌ها و باقی‌مانده‌های قهوه از بین برود.
- تمیز کردن کارافه: قهوه باقیمانده را دور بریزید و کارافه را با آب گرم و شوینده بشویید.
مرحله‌ی پایانی: پس از شست‌وشوی بخش‌های مختلف با یک پارچه نرم کارافه، فیلتر و توری را پاک کنید و بگذارید تا خشک شود. سپس با استفاده از یک پارچه‌ی نم‌دار درب داخلی، درب بیرونی و قسمت دم کردن را تمیز کنید تا باقیمانده‌ی قهوه به طور کامل از روی آن پاک شود. پس از این کار قهوه‌ساز را خشک کنید و دوباره کنار هم قرار دهید. به این ترتیب می‌توانید به سادگی دستگاه خود را تمیز کنید.